Supply Chain Integrity • Blockchain • 2025
Tedarik zincirlerinde güven, artık yalnızca fiziksel belge ve beyana değil, dijital sertifikalar ve orijin doğrulama sistemlerine dayanıyor. ISO 22383 ve GS1 standartlarıyla uyumlu dijital izleme çözümleri, her ürünün üretimden tüketiciye kadar yolculuğunu şeffaf biçimde belgeleyerek hem sahteciliği hem de itibar riskini minimize ediyor.
1. Dijital Sertifika Kavramı
ISO 22383 standardına göre dijital sertifikalar, fiziksel ürünlerin orijinini, üretim tarihini ve dağıtım zincirini elektronik ortamda doğrulayan kriptografik belgelerdir. Bu belgeler:
- Her ürünün unique identifier (örneğin GS1 kodu veya UUID) ile ilişkilidir,
- Üretici, distribütör, lojistik ve perakende aşamalarında güncellenebilir,
- Blockchain veya merkezi veri tabanında değiştirilemez biçimde saklanır.
“Her ürünün bir hikayesi vardır — dijital sertifikalar bu hikayeyi doğrulanabilir hale getirir.”
2. GS1 Standartları ile Uyum
GS1, ürün kimliklendirme ve izlenebilirlik için dünya çapında kabul gören bir standarttır. Dijital sertifika sistemleri GS1 veri yapılarıyla entegre edilerek:
- EAN/UPC barkodları, EPCIS olayları ve parti numaraları dijital orijin zincirine dahil edilir,
- Her “event” (üretim, nakliye, dağıtım) bir dijital imzayla doğrulanır,
- Tüketici QR kodu üzerinden ürün geçmişine erişebilir.
| Standart | Odağı | Tipik Uygulama |
|---|---|---|
| ISO 22383 | Ürün sahteciliğine karşı güvenlik özellikleri | Dijital güvenlik etiketi, orijin belgesi |
| GS1 EPCIS | Tedarik zinciri olaylarının kaydı | Ürün izlenebilirliği, lojistik doğrulama |
3. Otomatik Orijin Doğrulama Nasıl Çalışır?
Otomatik doğrulama sistemleri, ürün üzerindeki QR kodu, NFC etiketi veya dijital token aracılığıyla anında sorgulama yapılmasını sağlar. Süreç genellikle şu adımlarla işler:
- Tüketici, ürün üzerindeki kodu okutur.
- Sistem, blockchain veya sertifika veritabanında karşılık gelen kaydı kontrol eder.
- Veri eşleşiyorsa ürün orijinal, eşleşmiyorsa uyarı oluşturulur.
4. Blockchain Destekli İzlenebilirlik
- Her sertifika, SHA-256 veya benzeri hash algoritması ile imzalanır.
- Blok zincirinde zaman damgası (timestamp) kaydı oluşturulur.
- Ürün geçmişi herkes tarafından okunabilir, ancak yalnızca yetkili taraflarca güncellenebilir.
Bu yapı, hem “non-repudiation” (inkâr edilememe) hem de “tam şeffaflık” sağlar.
“Blockchain yalnız güvenlik değil, marka itibarı için de güven katmanı sağlar.”
5. Dijital Sertifikaların Sağladığı Avantajlar
- 🌐 Küresel doğrulama: Her ürün, nerede satılırsa satılsın aynı sistem üzerinden doğrulanabilir.
- 🔒 Sahtecilik önleme: Ürün taklit edilse bile orijin doğrulaması başarısız olur.
- 📦 Tedarik zinciri verimliliği: Manuel belge kontrolü yerine anlık doğrulama.
- 📊 Veri analitiği: QR tarama verileriyle pazar hareketleri ve sahtecilik yoğunluğu analiz edilebilir.
6. ISO 22383 Uyumlu Dijital Sertifika Örneği
{
"certificate_id": "ISO22383-TR-2025-00127",
"issuer": "B10 Labs",
"product_id": "GS1-08654321000017",
"origin_country": "Türkiye",
"production_date": "2025-01-15",
"checksum": "8c8a9b4e77b0b...",
"verification_url": "https://verify.b10.com.tr/cert/00127"
}7. Otomatik Uyarı ve İzleme
Dijital orijin zinciri sistemleri, şüpheli ürün akışlarını veya eksik veri eşleşmelerini otomatik uyarı olarak raporlayabilir:
- Anomaly detection: Farklı üretim tarihiyle aynı ürün ID’si eşleşirse alarm üretir.
- Geofencing: Ürün beklenmeyen bölgede doğrulanırsa (ör. yetkisiz satış), sistem log kaydı oluşturur.
- Audit trail: Tüm değişiklik ve doğrulama geçmişi denetlenebilir.
“Orijin zinciri yalnız tedarik güvenliği değil, müşteri güveni sağlar.”
Tedarik zincirinizi dijitalleştirin.
B10 CounterShield™, ISO 22383 ve GS1 EPCIS uyumlu orijin doğrulama sistemleri geliştirir; üretimden tüketiciye tam şeffaflık ve sahtecilik önleme sağlar.
