3️⃣ Distribütör Anlaşmalarında Dijital Yetki Klozları Nasıl Yazılmalı?
Marka sahiplerinin en sık karşılaştığı sorunlardan biri, fiziksel mağazalara verilen satış yetkilerinin dijital platformlarda da kullanılmasıdır. Oysa bir distribütörün fiziksel satış yetkisi, otomatik olarak e-ticaret kanallarını kapsamaz. Bu fark net biçimde tanımlanmadığında, yetkisiz satışlar ve fiyat kontrolü kaybı kaçınılmaz hale gelir.
Modern distribütör sözleşmeleri artık yalnızca bölgesel değil; kanal bazlı yetkiler de içermelidir. Bu yazıda, e-ticaret dönemine uygun “dijital yetki klozlarının” nasıl hazırlanması gerektiğini, B10 Digital’in marka koruma yaklaşımıyla adım adım anlatıyoruz.
⚖️ 1️⃣ Neden Dijital Yetki Klozu Şart?
Distribütör sözleşmeleri çoğu zaman “satış hakkı” tanımlar, ancak hangi kanallarda satış yapılabileceğini açıkça belirtmez. Bu belirsizlik, distribütörlerin Trendyol, Amazon, Hepsiburada gibi platformlarda markanın kontrolü dışında satış yapmasına zemin hazırlar. Bu durum, hem markanın fiyat dengesini hem de yetkili bayi ağının güvenini bozar.
Dolayısıyla artık her yeni distribütör anlaşmasında, “**dijital satış yetkisi**” başlığı altında özel bir kloz yer almalıdır. Bu kloz, yalnızca markanın onayladığı platformlarda satış yapılabileceğini düzenler.
🧾 2️⃣ Dijital Yetki Klozuna Eklenmesi Gereken Temel Unsurlar
- Kapsam Tanımı: “Distribütör, markanın açık yazılı izni olmaksızın çevrimiçi pazaryerlerinde (ör. Amazon, Trendyol, Hepsiburada vb.) ürün listeleyemez.”
- Yetkili Platform Listesi: “Yetkili dijital satış kanalları markanın belirlediği domainler ve platformlardır.”
- Fiyat Politikası Uyumu: “Distribütör, markanın belirlediği perakende satış fiyatı ve kampanya dönemlerine uymayı taahhüt eder.”
- Denetim ve Raporlama: “Marka, dijital satış hareketlerini izleme hakkına sahiptir. Distribütör, talep halinde ürün bazlı satış raporu sunar.”
- İhlal Durumu: “Bu hükmün ihlali halinde marka, distribütörlük sözleşmesini tek taraflı feshedebilir ve tazmin talebinde bulunabilir.”
Bu klozlar yalnızca markayı değil, distribütörü de korur. Çünkü net sınırlar, yanlış anlaşılma riskini ortadan kaldırır ve her iki tarafın da ticari güvenliğini sağlar.
📦 3️⃣ Yetkili Satış Ağı ve Dijital Kimlik Doğrulama
Distribütörlerin dijital satış yetkilerini kontrol altına almak için markalar artık “Authorized Seller Program” modellerini kullanıyor. Bu sistemde her yetkili distribütör, markanın oluşturduğu dijital kimlik sertifikasıyla doğrulanır. Bu doğrulama QR kod, NFC etiketi veya blockchain temelli authenticity token üzerinden yapılabilir.
- Her satış noktası, markanın sisteminde kayıtlı benzersiz bir kimliğe sahip olur.
- Bu kimlik olmadan yapılan satışlar “yetkisiz” olarak değerlendirilir.
- B10 Digital’in Authorized Seller Registry altyapısı, tüm satış ağını dijital olarak görünür hale getirir.
- Yetkili Satıcı Uyumluluk Skoru: Dijital satış politikalarına tam uyum oranı.
- Yetkisiz Satış Tespit Oranı: E-ticaret platformlarında tespit edilen ihlal yüzdesi.
- Fiyat Stabilitesi Endeksi: Yetkili bayi ağı içindeki ortalama fiyat sapması.
Bu metrikler, marka-distribütör ekosisteminde şeffaflık ve güven düzeyini ölçmek için kullanılabilir.
⚙️ 4️⃣ Hukuki Geçerlilik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yazılı ve İmzalı Olmalı: Dijital yetki klozları, sözleşmenin ayrılmaz eki olarak düzenlenmelidir.
- Tarih & Kapsam Netliği: Yetkinin başlangıç ve bitiş tarihleri açıkça belirtilmelidir.
- Bölgesel + Kanal Bazlı Tanım: Fiziksel bölge (ör. Marmara Bölgesi) ve dijital kanal (ör. Trendyol, Amazon) ayrı ayrı tanımlanmalıdır.
- Yargı Yetkisi: Uyuşmazlık halinde uygulanacak hukuk ve yetkili mahkeme belirtilmelidir.
Bu kriterler, sözleşmenin hem marka hem de distribütör açısından bağlayıcılığını güçlendirir. B10 Digital’in hukuk danışmanlığı birimi, distribütör sözleşmelerini “kanal bazlı” hale getirerek e-ticaret kaynaklı ihlallerin önüne geçer.
