Web Mimarisi • 2025
Web dünyası artık merkezi değil, uçta (edge) çalışıyor. Edge computing, progressive web app (PWA) ve serverless teknolojilerinin birleşimi, kullanıcı deneyimini hız, erişilebilirlik ve ölçeklenebilirlik açısından yeniden tanımlıyor.
Edge Computing: Web’in Yeni Yerçekimi
Edge computing, veriyi merkeze göndermek yerine kullanıcıya en yakın noktada işler. Bu sayede, özellikle yüksek trafik alan web sitelerinde düşük gecikme ve yüksek performans sağlanır.
- Uç işlem gücü: Kullanıcının coğrafi konumuna en yakın edge node’da veri işleme.
- Düşük latency: 100ms altı yanıt süreleriyle anlık etkileşim.
- Dağıtık yapı: Tek sunucuya bağımlı olmayan, global ölçekli mimari.
“Edge, sadece hız değil; dayanıklılıktır. Web, artık kullanıcıya yaklaşarak güçleniyor.”
PWA (Progressive Web App) Entegrasyonu
PWA’lar, web sitelerini yerel uygulama deneyimiyle birleştirir. Offline-first yaklaşımı sayesinde, bağlantı kopsa bile kullanıcı etkileşimi devam eder. Bu, edge ile birleştiğinde gerçek anlamda dayanıklı web deneyimi yaratır.
- Service Worker: Verileri önbelleğe alarak çevrimdışı erişim sağlar.
- Manifest.json: Web sitelerini cihaz ana ekranına sabitleme imkânı.
- Push bildirimleri: Kullanıcı etkileşimini canlı tutar.
Serverless Mimariler: API-First Dönemi
Serverless, uygulamaların arka plan işlevlerini otomatik olarak yönetilen platformlarda çalıştırır. Geliştiriciler yalnızca işlevsel kod yazar; sunucu, bakım ve ölçekleme konularıyla uğraşmaz.
- API-first yaklaşım: Her modül, bağımsız bir API olarak tasarlanır.
- Otomatik ölçeklenebilirlik: Kullanıcı trafiğine göre kaynak ayarı.
- Maliyet optimizasyonu: Kullanım bazlı ödeme (pay-as-you-go) modeli.
“Serverless = Kod sizde, altyapı bulutta.”
Edge + PWA + Serverless Kombinasyonu
Bu üç teknoloji birleştiğinde, merkezi olmayan ama birbirine bağlı sistemler oluşur. Kullanıcı deneyimi daha hızlı, güvenli ve kesintisiz hale gelir.
| Bileşen | Görev | Avantaj |
|---|---|---|
| Edge | Veriyi kullanıcıya en yakın noktada işler | Gecikmeyi minimize eder |
| PWA | Offline-first deneyim sağlar | Kullanıcı etkileşimini korur |
| Serverless | İş mantığını buluta taşır | Bakım yükünü azaltır |
Offline-First Stratejileri
Offline-first yaklaşımı, kullanıcıyı bağlantı kopukluğundan bağımsız hale getirir. Bu, özellikle saha çalışanı uygulamaları, mobil web siteleri ve global e-ticaret platformları için kritik önemdedir.
- IndexedDB ve Cache API: Tarayıcı içinde veri saklama.
- SyncManager API: Bağlantı sağlandığında otomatik veri senkronizasyonu.
- Background Fetch: Kullanıcı aktif olmasa bile veri güncellemesi.
Geleceğin Mimarisi: “User-Edge” Katmanı
2025 sonrası web yapıları, artık “client-server” modelinden “user-edge” modeline geçiyor. Bu modelde içerik, hem kullanıcı tarafında hem de edge katmanında işlenir.
- Yerel cache + edge compute: Dinamik veriler iki yönlü senkronize edilir.
- AI entegrasyonu: Edge üzerinde çalışan model tahminleriyle kişiselleştirilmiş deneyim.
- Veri güvenliği: Veriler kullanıcı cihazında işlenerek gizlilik korunur.
“Web artık tek merkezden değil, milyonlarca küçük edge noktasından çalışıyor.”
Edge mimarisiyle web’inizi geleceğe hazırlayın.
B10 Digital Agency, serverless ve edge teknolojileriyle ölçeklenebilir, hızlı ve güvenli web altyapıları tasarlar.
