Küresel ölçekte ölçeklenmek, sadece teknik veya pazarlama kapasitesiyle değil, aynı zamanda güçlü bir hukuki ve dijital uyum altyapısıyla mümkündür. Uluslararası yatırım almak, yeni pazarlara açılmak veya global kullanıcı verisi işlemek isteyen startup’lar için bu hazırlık, marka değerinin sürdürülebilirliğini belirler. Aşağıdaki kontrol listesi, globalleşme sürecine adım atan girişimler için yatırımcı ve regülasyon uyumlu bir yol haritası sunar.
1️⃣ Kurumsal Yapı ve Sözleşme Altyapısı
Şirket yapısının ölçeklenebilir olması, uluslararası yatırımcıların ilk incelediği unsurdur. Kurucu ortaklar, pay oranları ve yönetim modeli hukuki olarak netleştirilmelidir.
- Kurucu Ortaklık Sözleşmesi: Görev tanımları, pay oranları, karar mekanizması, rekabet yasağı
- Hisse Devri ve Vesting: Uzun vadeli bağlılık için 4 yıl / 1 yıl cliff modeli
- Hukuki Yapı: Türkiye’de A.Ş. veya yurt dışı SPV (Delaware, Estonya, UK Ltd.) seçeneği
- NDA & İş Birliği Sözleşmeleri: Yatırımcı, danışman ve ajans ilişkileri için gizlilik temelli çerçeve
2️⃣ Fikri Mülkiyet (IP) ve Marka Koruma
Küresel pazarlarda en kritik varlık, yazılım kodu veya fikir değil; bunların yasal sahipliğidir. Marka tescilinden kod mülkiyetine kadar tüm fikri haklar girişime ait olmalıdır.
- Marka Tescili: Türkiye + hedef ülkelerde WIPO (Madrid Protokolü) başvurusu
- Telif Hakkı: Kod, tasarım, veri seti için sözleşmeyle devralınmış olmalı
- Patent & Faydalı Model: Yenilikçi algoritma veya ürün süreçleri için erken başvuru
- Alan Adı (Domain) Koruma: Tüm varyantların (.com/.io/.ai) tescili ve DNS güvenliği
3️⃣ Veri Güvenliği ve Uluslararası Uyumluluk
Yurt dışına açılan her startup, artık bir “veri ihracatçısı” konumundadır. Bu nedenle KVKK, GDPR ve AI Act gibi regülasyonlarla eş zamanlı uyum sağlanmalıdır.
- KVKK & GDPR Uyumu: Aydınlatma metni, çerez politikası, veri işleme sözleşmeleri
- Data Transfer Agreements: Yurt dışına veri aktarımı için sözleşme ve açık rıza
- Veri Saklama Politikası: Süre, erişim yetkisi ve silme prosedürleri belirlenmeli
- Veri İhlali Prosedürü: Regülatör ve kullanıcıya bildirim akışı önceden tanımlanmalı
4️⃣ Dijital Altyapı ve Güvenlik
Teknik güvenlik, sadece yazılım seviyesinde değil; aynı zamanda domain, hosting ve kimlik erişim yönetiminde sağlanmalıdır.
- Domain & DNS: Cloudflare veya Route53 yönetimi, DNSSEC aktif
- SSL/TLS: Her ortamda HTTPS, HSTS ve otomatik yenileme
- IAM (Identity Access Management): MFA, yetki kademesi, erişim kayıtları
- Yedekleme & İzleme: Günlük yedekleme, uptime izleme, anomali tespiti
5️⃣ Uluslararası Vergilendirme ve Finansal Şeffaflık
Global yatırım sürecinde finansal şeffaflık, due diligence aşamasında en çok incelenen konulardan biridir.
- Yabancı yatırım kabulü: Hisse devir onayı, sermaye artırım süreçleri
- Transfer Pricing: Ana şirket ve bağlı ortaklıklar arası işlem raporu
- Dijital Faturalama: E-arşiv / e-fatura altyapısı global uyumlu olmalı
- Finansal raporlama: IFRS standardına uygun bilanço ve gelir tabloları
6️⃣ Yatırım Öncesi Dijital Uyum Raporu
Yatırımcılar için teknik ve hukuki güven, “digital due diligence” raporlarıyla ölçülür. Startup’lar, kendi dijital denetimlerini proaktif biçimde yaparak değerlemede fark yaratabilir.
- Fikri mülkiyet sahiplik analizi
- Veri güvenliği denetimi (penetrasyon testleri dahil)
- Regülasyon uyum raporu (KVKK, GDPR, AI Act)
- Dijital görünürlük ve itibar skoru (Brand Health Index)
Sonuç: Küresel ölçeklenme, yalnızca yazılım veya pazar stratejisiyle değil; hukuki, veri ve güvenlik temelleriyle mümkündür. Hazırlıklı bir startup, yatırımcı nezdinde risk değil, fırsat olarak görülür. B10’un Global Readiness Audit modeli, girişimlerin hukuk, veri, marka ve güvenlik alanlarında uçtan uca ölçeklenme haritasını çıkarır.
