4️⃣ Marka İhlali Bildirimi Nasıl Yapılır? DMCA, KVKK ve Platform Farkları
Bir görseli ya da içeriği izinsiz kullanan bir hesap tespit ettiniz. Ya da markanızın adı, logosu veya ürünü sahte bir ilanla satışa sunulmuş. Peki sonraki adım ne olmalı? Bu durumda uygulanabilecek üç temel yasal çerçeve vardır: DMCA (telif hakkı), KVKK (kişisel veri), ve platform içi marka koruma politikaları.
Her biri farklı türde ihlalleri kapsar ve farklı şekilde işletilir. Bu yazıda, hangi durumun hangi hukuk rejimi altında değerlendirileceğini ve nasıl etkin bir takedown (içerik kaldırma) süreci yürütebileceğinizi anlatıyoruz.
⚖️ 1️⃣ DMCA (Digital Millennium Copyright Act)
DMCA, dijital ortamlarda telif hakkı ihlallerine karşı kullanılan global bir yasa çerçevesidir. ABD merkezli olsa da, neredeyse tüm büyük platformlar (YouTube, Meta, X, Amazon, Google, TikTok) DMCA uyumlu prosedürler işletir.
- Ne Zaman Kullanılır? Görsel, video, metin, ambalaj tasarımı, ürün fotoğrafı gibi orijinal içerikler izinsiz kullanıldığında.
- Kim Başvurabilir? Eserin sahibi veya vekil eden hak sahibi (örneğin marka temsilcisi).
- Hangi Deliller Gerekir? Orijinal içeriğin size ait olduğunu kanıtlayan dosya, tescil belgesi veya zaman damgası.
- Sonuç Süresi: Platforma göre değişmekle birlikte 24–72 saat içinde ön değerlendirme yapılır.
DMCA, yalnızca telif hakkını (copyright) korur — marka tescili (trademark) kapsamındaki ihlaller için ayrıca bildirim gerekir.
🧾 2️⃣ KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu)
KVKK, kişisel verilerin izinsiz paylaşılması veya ifşa edilmesi durumlarında devreye girer. Markalar açısından bu genellikle şu iki senaryoda görülür:
- Bir kullanıcı, markaya ait çalışanların fotoğraf veya iletişim bilgilerini izinsiz paylaşmıştır.
- Bir sosyal medya hesabı, kişisel verileri kullanarak “sahte temsilci hesabı” oluşturmuştur.
Bu tür durumlarda marka, hem platform üzerinden “kimlik ihlali bildirimi” yapabilir hem de doğrudan Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK)’na başvurabilir.
- Platform Üzerinden: “Identity Impersonation” veya “Fake Account” seçenekleriyle şikâyet yapılır.
- Kuruma Başvuru: KVKK m.11 kapsamında hak arama talebi, yazılı veya e-Devlet üzerinden iletilebilir.
KVKK temelli başvurular yalnızca Türkiye sınırları içindeki kişisel verileri kapsar; uluslararası platformlarda bu durum privacy infringement başlığı altında değerlendirilir.
🛒 3️⃣ Platform Bazlı Marka İhlali Bildirimleri
Her büyük pazaryeri veya sosyal medya platformu, kendi IP Protection sistemine sahiptir. Bu sistemler markalara doğrudan ürün, ilan veya içerik kaldırma imkânı tanır:
- Amazon Brand Registry: “Report a Violation” paneliyle markanıza ait sahte ürünleri veya unauthorized seller’ları kaldırabilirsiniz.
- Trendyol Marka Koruma Portalı: TÜRKPATENT tescil numarasıyla doğrulama yaparak izinsiz ilanları kapattırabilirsiniz.
- Meta Rights Manager: Facebook ve Instagram’da markanıza ait görsellerin izinsiz kullanımını otomatik tespit eder.
- Google Ads / YouTube: “Trademark Complaint Form” aracılığıyla markanızın reklamlarda kullanılmasını engelleyebilirsiniz.
📈 4️⃣ Hangi Bildirimi Ne Zaman Kullanmalı?
| Durum | Uygun Hukuki Çerçeve | Başvuru Kanalı |
| İzinsiz görsel/video kullanımı | DMCA | Platformun “Report Copyright Infringement” formu |
| Marka adının izinsiz kullanımı | Platform IP Policy | Brand Registry / IP Protection / Marka Portalı |
| Kişisel veri veya kimlik paylaşımı | KVKK | Platform “Identity” formu veya KVKK Kurumu |
Bu tablo, ihlalin türüne göre hangi hukuki dayanağın kullanılacağını netleştirir. Doğru yasal çerçeve seçimi, hem sürecin hızını hem de başarı oranını doğrudan etkiler.
