💹 Pazaryerlerinde Fiyat Dengesini Nasıl Korursunuz? Grey Market Analizi
Markanızın ürünleri farklı satıcılar tarafından farklı fiyatlarla mı listeleniyor? Farklı ülkelerden ithal edilen ürünler, yetkisiz pazaryerlerinde daha düşük fiyatlarla satılıyorsa, markanız “grey market” (paralel ithalat) tehdidi altındadır. Bu durum sadece gelir kaybına değil, fiyat stratejinizin çökmesine ve marka değerinizin erozyonuna neden olabilir.
Bu yazıda, grey market nedir, nasıl tespit edilir ve AI destekli analiz ile fiyat dengesini nasıl koruyabileceğinizi anlatıyoruz.
🧩 Grey Market Nedir?
Grey market, markanın onayı veya distribütör ağı dışında, orijinal ürünlerin farklı kanallardan ithal edilip satılmasıdır. Bu satışlar yasal olabilir, ancak marka kontrolü dışındadır — bu da fiyat, garanti, kalite ve müşteri deneyimi üzerinde ciddi etkilere yol açar.
- 🛒 Orijinal ama yetkisiz: Ürün markanın orijinalidir, fakat marka onayı olmadan satılmaktadır.
- 🌍 Farklı ülke stokları: Düşük fiyatlı bölgesel stoklar, yerel pazarda dengesizlik yaratır.
- 💰 Fiyat erozyonu: Yetkili satıcıların marjları düşer, müşteri güveni zedelenir.
Bu nedenle grey market faaliyetlerinin erken tespiti, marka koruma stratejisinin en kritik adımlarından biridir.
🕵️♂️ Grey Market Nasıl Tespit Edilir?
Grey market satıcılarını belirlemek, yalnızca ürün fiyatına bakmakla olmaz. Gerçek analiz; stok kaynağı, ürün varyantı, fiyat zaman serisi ve satıcı davranışı üzerinden yapılmalıdır.
- Fiyat Anomali Analizi: Aynı SKU’nun farklı satıcılarda %20’den fazla fiyat farkı varsa, grey market sinyali alınır.
- Satıcı Bölge Analizi: Satıcının konumu veya gönderim adresi, yetkili bölge dışındaysa risk artar.
- Ürün Versiyon Eşleştirme: Ambalaj dili, barkod veya lot numarası farkları paralel ithalatı gösterebilir.
- Garanti ve Servis Uyuşmazlığı: Yerel garanti dışı ürün satışı, genellikle grey market göstergesidir.
📊 Fiyat Dengesini Korumak İçin İzlenmesi Gereken Metrikler
- MAP (Minimum Advertised Price) Uyumu: Tüm satış noktalarının belirlenen minimum fiyatı koruyup korumadığı.
- Fiyat Değişim Hızı: Son 30 gün içinde SKU bazında fiyat dalgalanma oranı.
- Yetkili Satıcı Payı: Toplam satışların yüzde kaçı resmi distribütörlerden geliyor?
- Grey Market Yoğunluk Skoru: Platform bazlı (ör. Trendyol %12, Amazon %8, Hepsiburada %15) risk seviyesi.
⚙️ Grey Market ile Mücadele Stratejileri
- Distribütör Sözleşmesi Güncellemesi: “Dijital satış yetkisi” ve “bölge sınırı” klozlarını ekleyin.
- Yetkili Satıcı Sertifikasyonu: Her satış noktasını dijital sertifika (QR / blockchain token) ile doğrulayın.
- Otomatik Fiyat İzleme: Pazaryeri API’leri veya B10 Digital’in CounterShield sistemiyle günlük fiyat verisi çekin.
- Platform Müdahalesi: Trendyol / Amazon / Hepsiburada marka portallarına “fiyat manipülasyonu” gerekçesiyle rapor gönderin.
- Grey Market Risk Skoru: Ürün başına ortalama risk seviyesi (0–100 arası).
- Authorized Seller Ratio: Yetkili satıcıların toplam satış içindeki payı.
- Fiyat Stabilite Endeksi: Ortalama fiyat sapmasının düşüş oranı (%).
Bu göstergeler, markanın fiyat stratejisinin sağlığını ölçmek için düzenli olarak takip edilmelidir.
🔒 B10 Digital Yaklaşımı: “Data-Driven Brand Protection”
B10 Digital, grey market riskini yalnızca tespit etmekle kalmaz; AI destekli sistemleriyle satıcı davranışlarını öngörür ve markalara erken uyarı sağlar. Price Intelligence Engine ve CounterShield™ birlikte çalışarak, fiyat ihlallerini, paralel satış ağlarını ve stok hareketlerini tek panelde izlenebilir hale getirir.
